Khó thở là tình trạng người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc hít thở. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do các vấn đề về tim và phổi. Hãy cùng mình tìm hiểu các triệu chứng, nguyên nhân và các biện pháp điều trị chứng khó thở nhé!
Nội dung bài viết
- 1. Khó thở là gì?
- 2. Triệu chứng khó thở
- 3. Nguyên nhân gây khó thở
- 3.1. Rối loạn phổi
- 3.2. Rối loạn tắc nghẽn phổi
- 3.3. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
- 3.4. Suy tim
- 3.5. Thiếu máu
- 3.6. Các nguyên nhân gây khó thở khác
- 4. Điều trị chứng khó thở
- 4.1. Điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
- 4.2. Điều trị chứng suy tim
- 4.3. Gặp bác sĩ
- 4.4. Các biện pháp khác
1. Khó thở là gì?
Khó thở là tình trạng người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc hít thở. Khi gặp phải vấn đề này, mọi người thường sẽ có cảm giác lồng ngực của mình như bị thít chặt lại và căng tức khi cố gắng thở.
Người bệnh khi khó thở thường có những biểu hiện như khó thở, thở gấp, tức ngực, khó thở sâu. Triệu chứng này thường gặp trong các bệnh đường hô hấp. Nhưng cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như bệnh tim, bệnh thận, bệnh chuyển hóa nội tiết, các bệnh về máu như thiếu máu, bị béo phì hay người bệnh bị sốc tinh thần. Nếu một người đang khỏe mạnh đột nhiên bị khó thở. Đó có thể là một bệnh hoặc chấn thương cần điều trị khẩn cấp. Vì vậy cần chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tình trạng này có thể xảy ra đột ngột trong một thời điểm nào đó hoặc phát triển từ từ theo thời gian. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra sức khỏe một cách hoàn thiện nhất.
2. Triệu chứng khó thở
Triệu chứng này mang tính chủ quan, rất đa dạng nên thường có những biểu hiện như: tức ngực, khó thở, khó thở sâu, Hụt hơi và khó thở, có thể gây đau ngực. Mạch của bạn có thể trở nên nhanh hơn, da của bạn lạnh đi. Các triệu chứng nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến môi hoặc móng tay của bạn có màu xanh lam, tím tái.
Khó thở còn kèm theo cảm giác cạn kiệt không khí khi thở nhanh hơn. Tại thời điểm này, bạn cảm thấy như thể bạn không thể thở đủ nhanh hoặc đủ sâu. Bạn cảm giác phải nỗ lực nhiều hơn trong quá trình mở rộng lồng ngực khi hít vào và thở ra.
Các triệu chứng khó thở đặc biệt, mà khi gặp phải, các bạn cần nên đi khám bác sĩ như:
- Khó thở khi nghỉ ngơi
- Giảm mức độ ý thức, kích thích hoặc nhầm lẫn
- Khó chịu ở ngực hoặc cảm giác đập thình thịch ở tim (tim đập mạnh)
- Đổ mồ hôi đêm
Chúng ta sẽ có các cấp độ của hiện tượng này từ nhẹ đến nặng như:
- Trạng thái chỉ cảm thấy khó thở khi tập luyện nặng
- Khó thở khi leo dốc hoặc lên cầu thang
- Trạng thái khó thở khi bạn đi bộ chậm hơn người bình thường nhưng có thể đi bộ hơn 1km
- Trạng thái khó thở ngay cả khi chỉ đi bộ khoảng 100m
- Trạng thái khó khăn không chỉ đi ra ngoài mà còn cả sinh hoạt hằng ngày. Như nói chuyện hay rửa mặt vì khó thở dù chỉ cử động một chút
3. Nguyên nhân gây khó thở
Khó thở thường là hiện tượng đến từ các nguyên nhân do tim hoặc phổi. Suy tim hay bị rối loạn và tắc nghẽn phổi là hai nguyên nhân hàng đầu dẫn đến triệu chứng này.
3.1. Rối loạn phổi
Những người bị rối loạn phổi có thể bị khó thở khi hoạt động thể chất. Cơ thể bạn tạo ra nhiều carbon dioxide hơn và sử dụng nhiều oxy hơn trong quá trình tập luyện. Khi nồng độ oxy trong máu thấp hoặc nồng độ carbon dioxide trong máu cao. Trung tâm hô hấp của não sẽ tăng tốc độ thở. Nếu tim hoặc phổi không hoạt động bình thường, một chút làm việc quá sức có thể làm tăng đáng kể nhịp thở và nguy cơ khó thở. Hiện tượng này có thể khá khó chịu. Vì vậy những người gặp phải tình trạng này cố gắng tránh làm việc quá sức. Khi các rối loạn phổi trở nên nghiêm trọng hơn, tình trạng này có thể xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi.
3.2. Rối loạn tắc nghẽn phổi
Trong các trường hợp rối loạn hạn chế phổi (như xơ phổi vô căn), phổi trở nên cứng và đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn trong quá trình hít vào. Cong cột sống nghiêm trọng hay vẹo cột sống cũng có thể hạn chế thở vì nó làm giảm chuyển động của khung xương sườn. Trong trường hợp này, đường thở trở nên hẹp hơn, dẫn đến tăng sức cản đối với luồng không khí. Khi hít vào, đường thở mở rộng và không khí thường có thể đi vào. Tuy nhiên, khi thở ra, đường thở bị co lại nên không thể tống khí ra khỏi phổi theo tốc độ bình thường. Đồng thời xuất hiện tình trạng thở khò khè và khó thở. Triệu chứng này xảy ra khi quá nhiều không khí còn lại trong phổi sau khi thở ra.
3.3. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính phát triển chậm nên lúc đầu đôi khi xuất hiện khó thở nhẹ và ho, nhưng càng về sau càng nặng hơn. Vào cuối ngày, chức năng tim cũng sẽ suy giảm.
Nguyên nhân quan trọng nhất dù trực tiếp hay gián tiếp là do hút thuốc lá. Ngoài việc hút thuốc, bụi mịn phát sinh tại nơi làm việc và môi trường xung quanh, ô nhiễm không khí và các bệnh hô hấp khác nhau trong quá khứ cũng có thể là nguyên nhân. Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính bị ho dai dẳng, có đờm và khó thở. Các triệu chứng có thể đột ngột trầm trọng hơn khi bị nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm phổi
3.4. Suy tim
Suy tim là một căn bệnh trong đó tuần hoàn máu bị suy giảm do chức năng bơm của tim giảm. Do các bệnh tim khác nhau và sưng tấy xảy ra khi cơ thể hoặc phổi chứa đầy nước. Suy tim gây ra nhiều triệu chứng khó thở khi cử động hơn là khi nằm yên.
Nguyên nhân phổ biến nhất của suy tim là bệnh mạch vành. Chẳng hạn như nhồi máu cơ tim và đau thắt ngực. Ngoài ra, huyết áp cao, rung nhĩ, bệnh van tim, bệnh cơ tim đều là những bệnh tim có thể gây suy tim.
Tim bơm máu qua phổi. Nếu tim được bơm không đúng cách (hay còn gọi là suy tim), chất lỏng có thể tích tụ trong phổi. Rối loạn này được gọi là phù phổi. Rối loạn này gây ra khó thở, kèm theo cảm giác nghẹt thở hoặc nặng ngực. Tích tụ chất lỏng trong phổi có thể thu hẹp đường thở và gây thở khò khè.
Những người bị suy tim bị khó thở khi ngồi và khó thở về đêm. Thở khi ngồi là tình trạng xảy ra ở tư thế nằm và giảm bớt khi ngồi dậy. Khó thở về đêm là một cơn khó thở xảy ra đột ngột. Một người thường phải thức dậy, thở hổn hển, và ngồi hoặc đứng để thở. Đây còn là dấu hiệu của suy tim nặng.
3.5. Thiếu máu
Nếu bạn bị thiếu máu hoặc nếu chấn thương gây ra mất một lượng máu đáng kể, các tế bào hồng cầu sẽ giảm. Trong trường hợp này, các tế bào hồng cầu cung cấp oxy cho tế bào có thể bị thiếu oxy. Hầu hết những người bị thiếu máu cảm thấy thoải mái khi ngồi yên. Tuy nhiên, những người bị thiếu máu có thể khó thở trong khi hoạt động thể chất vì máu không thể cung cấp đủ lượng oxy mà cơ thể cần. Do đó, những người này thở nhanh và sâu theo phản xạ để tăng lượng oxy trong máu.
3.6. Các nguyên nhân gây khó thở khác
Khi một lượng lớn axit tích tụ trong máu, một người sẽ trở nên khó thở và thở gấp. Hiện tượng này có thể xảy ra khi bệnh nhân bị suy thận nặng, bệnh tiểu đường nặng và uống một số loại thuốc hoặc chất độc. Thiếu máu và suy tim có thể gây hiện tượng này ở những người bị suy thận.
4. Điều trị chứng khó thở
Muốn điều trị chứng này, phải tìm hiểu các nguyên nhân sâu xa. Các nguyên nhân đến từ tim và phổi là chủ yếu. Nên việc điều trị chứng này nên xuất phát từ việc điều trị các triệu chứng bất thường của tim và phổi.
4.1. Điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên chứng khó thở. Phương pháp điều trị triệu chứng này có thể là dùng thuốc và thay đổi thói quen. Cụ thể là từ bỏ thói quen hút thuốc lá.
Đa số những bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính đều xuất phát từ thói quen hút thuốc lá. Ngay cả khi bạn bỏ thuốc lá, bạn không thể phục hồi chức năng phổi bình thường. Nhưng sự suy giảm chức năng phổi có thể được ngăn chặn.
Khi từ bỏ được thói quen hút thuốc, để phục hồi chức năng phổi, các bạn cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc cơ bản để điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là thuốc giãn phế quản dạng hít chứ không phải thuốc viên. Thuốc cải thiện nhanh các triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, từ đó cải thiện được tình trạng này.
Ngoài ra, đối với bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, việc tập luyện phục hồi chức năng hô hấp là rất quan trọng. Nếu có thể, đi bộ hoặc chạy bộ nên được thực hiện đều đặn hàng ngày. Khi bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính trở nên nghiêm trọng và xảy ra tình trạng thiếu oxy. Chúng ta nên cho thở oxy hơn 15 giờ một ngày có thể làm tăng tỷ lệ sống sót của bệnh nhân.
4.2. Điều trị chứng suy tim
Khi đã khởi phát, suy tim mãn tính rất khó chữa khỏi. Tuy nhiên, có thể cải thiện các triệu chứng thông qua điều trị. Trước hết, phương pháp điều trị suy tim quan trọng nhất là kiểm soát lối sống. Bỏ thuốc lá, giảm cân, tránh uống rượu là các phương pháp trị suy tim hiệu quả. Ngay cả khi bạn bị hụt hơi, bạn vẫn nên tập thể dục thường xuyên.
Phương pháp điều trị cần thiết tiếp theo là dùng thuốc. Sử dụng các loại thuốc làm tăng sức co bóp của cơ tim và giúp lưu thông máu bằng cách mở rộng mạch máu.
4.3. Gặp bác sĩ
Khi gặp bác sĩ khi cơ thể cảm thấy hiện tượng khó thở. Chúng ta sẽ phải kể cho bác sĩ nghe về tiểu sử bệnh của bản thân. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ kiểm tra tiền sử bệnh đi kèm, tiền sử phẫu thuật, tiền sử chấn thương, tiếp xúc với môi trường và điều tra chi tiết tiền sử dùng thuốc. Để khám sức khỏe, cần khám chi tiết tim phổi. Thực hiện các xét nghiệm sàng lọc, chụp X-quang ngực, kiểm tra chức năng phổi và tim. Đo điện tâm đồ và thực hiện các xét nghiệm máu cơ bản.
Ở những người có nguy cơ thuyên tắc phổi trung bình hoặc cao, các xét nghiệm hình ảnh chuyên biệt như chụp mạch cắt lớp vi tính và chụp thông khí được thực hiện. Ở những người có nguy cơ thuyên tắc phổi thấp, xét nghiệm D-dimer được thực hiện. Xét nghiệm máu này có thể giúp xác định hoặc loại trừ cục máu đông. Các xét nghiệm khác có thể cần thiết để chẩn đoán và đánh giá thêm tình trạng thiếu máu, các vấn đề về tim và một số vấn đề về phổi.
4.4. Các biện pháp khác
Bảo vệ và vệ sinh phế quản cũng là một trong những biện pháp phòng tránh chứng khó thở. Tránh môi trường có nhiều khói bụi, chất độc hại và bỏ thuốc lá. Tránh mất nước bằng cách cung cấp đủ nước, duy trì độ ẩm thích hợp và chú ý kiểm soát cân nặng để tránh béo phì.
Trong trường hợp bị bệnh tim, bạn tránh vận động quá sức và cẩn thận kẻo rơi vào tình trạng trụy tim. Trường hợp huyết áp cao cần lưu ý hạn chế ăn mặn. Vì sẽ làm huyết áp cao và sẽ dẫn đến tình trạng khó thở.
Ngoài ra, bạn cần tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá để bảo vệ phổi và tim. Từ đó sẽ giúp phòng chống chứng khó thở thường thấy.
Thông qua bài viết này, mình đã cung cấp khá đầy đủ các thông tin cần thiết về chứng khó thở. Các triệu chứng, nguyên nhân và các phương pháp điều trị. Hy vọng chúng sẽ hữu ích dành cho bạn. Triệu chứng này khá nguy hiểm. Vì thế, các bạn cần thay đổi thói quen sống, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Và đi khám bác sĩ nếu gặp bất kì chứng khó thở nào nhé!
Xem thêm:
